SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TÂY NINH
KỲ THI TUYỂN
SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2021 – 2022
Ngày thi: 08 tháng 6 năm 2021
Môn thi: NGỮ VĂN (chuyên)
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể
thời gian giao đề)
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi gồm có 01 trang, thí sinh không phải
chép đề vào giấy thi)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (2,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Không
còn là cảnh báo các chứng bệnh có liên quan đến việc sử dụng mạng xã hội đang
ngày càng phổ biến tại Việt
Nhập
viện vì “nghiện Facebook” đã trở thành một căn bệnh được các bác sĩ tại nhiều
bệnh viện lớn trên cả nước xác nhận trong thời gian qua. Đặc điểm chung của
phần lớn người bệnh là thuộc lứa tuổi thanh thiếu niên ngại giao tiếp; biểu
hiện cáu gắt khi không được tiếp xúc với Facebook; sức khỏe suy giảm…
[…]Từ
một dịch vụ liên lạc, nhưng vì lợi nhuận không ít trang mạng xã hội đã không
ngần ngại biến khách hàng nhất là giới trẻ… trở thành những con nghiện mạng xã
hội cùng những căn bệnh thần kinh khác, đồng thời trở thành mục tiêu của giới
tội phạm và các tổ chức khủng bố. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rõ ràng mạng
xã hội hoàn toàn không xấu, mà còn có nhiều mặt tích cực. Vấn đề là sử dụng
mạng xã hội sao cho hiệu quả, có mục đích rõ ràng nhằm phục vụ công việc hoặc
cuộc sống phong phú của chính mình chứ không phải trở nên lệ thuộc bị thế giới
“ảo” dắt mũi. Vì vậy, trước khi tính đến trách nhiệm của những dịch vụ truyền
thông như Facebook, Youtube, Instagram hay Twitter; cư dân mạng, nhất là thế hệ trẻ
phải biết tự bảo vệ mình trước những cám dỗ từ mạng xã hội.
(Trích
“Tự bảo vệ trước cám dỗ từ mạng xã hội”,
Hải Bằng;
nguồn
từ báo Nhân dân – Điện tử)
Câu 1 (1,0
điểm): Xác định phương thức biểu đạt
chính của đoạn trích.
Câu 2 (1,0
điểm): Xác định biện pháp tu từ và
nêu tác dụng diễn đạt của biện pháp tu từ đó trong câu: Vì vậy, trước khi tính đến trách nhiệm của những dịch vụ truyền thông
như Facebook, Youtube, Instagram hay
Twitter; cư dân mạng, nhất là thế hệ trẻ phải biết tự bảo vệ mình trước những
cám dỗ từ mạng xã hội.
II. PHẦN LÀM VĂN (8,0 điểm)
Câu 1 (3,0
điểm): Ngạn ngữ Gruzia có câu: “Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến
thức là hạt giống của hạnh phúc.”
Em hãy viết một bài văn trình bày suy
nghĩ của bản thân về câu ngạn ngữ trên.
Câu 2 (5,0
điểm): Trong bài Tổng kết văn học, SGK Ngữ văn 9 có
nêu nhận xét:
“Thơ
hiện đại không chỉ đem lại những cái mới về nội dung tư tưởng, cảm xúc mà còn
đổi mới về phương thức biểu cảm, về sáng tạo hình ảnh, cấu trúc câu thơ, ngôn
ngữ thơ.”
(Dẫn theo SGK Ngữ văn 9, tập 2, tr.200,
NXB GDVN, 2005)
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy
phân tích bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”
của Huy Cận để làm sáng tỏ vấn đề.
---Hết---
Cán
bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ và tên thí sinh: …………………………………………..Số
báo danh: ………………………………
Chữ kí của CBCT 1: ……………………………Chữ
kí của CBCT 2:…………………………………….
SỞ GIÁO DỤC VÀ
ĐÀO TẠO TÂY NINH
|
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM
HỌC 2021 – 2022
HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHÍNH THỨC
Môn thi: NGỮ
VĂN (chuyên)
(Bản hướng dẫn này có 04 trang)
A. Hướng dẫn chung
1. Nếu thí sinh làm bài theo
cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản như trong hướng dẫn chấm thì vẫn
cho điểm đúng như hướng dẫn chấm qui định.
2.
Việc chi tiết hóa điểm số (nếu có) so với biểu điểm phải đảm bảo không sai lệch
với hướng dẫn chấm, thống nhất trong toàn tổ và được lãnh đạo Hội đồng chấm thi
phê duyệt.
3. Sau khi cộng điểm toàn bài
được làm tròn đến 0,25 điểm.
B. Đáp án và thang điểm
|
Phần |
Câu |
Nội dung cần đạt |
Điểm |
|
I |
|
ĐỌC HIỂU |
2,0 |
|
|
1 |
Phương thức biểu đạt chính:
Phương thức nghị luận/ Nghị luận. |
1,0 |
|
2 |
-
Phép liệt kê: Facebook, Youtube, Instagram, Twitter.
(0,5 điểm) - Tác dụng diễn đạt của phép liệt kê: Diễn tả đầy đủ
hơn những trang mạng xã hội mà các cư dân mạng, nhất là giới trẻ hay sử dụng.
(0,5 điểm) |
1,0 |
|
|
II |
|
LÀM VĂN |
8,0 |
|
|
1
|
Ngạn ngữ Gruzia có câu: “Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến
thức là hạt giống của hạnh phúc.” Em hãy viết một bài văn trình bày suy
nghĩ của bản thân về câu ngạn ngữ trên. |
3,0 |
|
*
Yêu cầu chung: - Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để viết
bài văn nghị luận xã hội. Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; lập luận
thuyết phục, diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, đặt câu. - Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau;
có thể bày tỏ quan điểm, suy nghĩ riêng nhưng phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng,
phù hợp chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
|
||
|
*
Yêu cầu cụ thể: a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. |
0,25 |
||
|
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Trình bày được suy nghĩ về câu ngạn ngữ: “Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến thức là hạt giống của hạnh
phúc.” |
0,5 |
||
|
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành
các luận điểm phù hợp: Vận dụng tốt
các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài
học nhận thức và hành động. Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác
nhau. Sau đây là gợi ý: |
|
||
|
* Giải thích: - “Hạt giống”:
Hạt giống là loại hạt được dùng để ươm mầm lên cây cối, để cây cối phát
triển tốt thì phải có hạt giống tốt à là nền tảng để dẫn đến thành quả. - “Kiến thức”: Là những điều hiểu biết có được từ học tập. àÝ nghĩa của câu ngạn ngữ đề cập vấn đề để có được kiến
thức, con người phải học tập. Học tập để thu nhận kiến thức làm nền tảng cơ
bản dẫn đến sự thành công. |
0,5 |
||
|
* Bàn luận: - Vì sao học tập
là hạt giống của kiến thức? + Học tập là quá trình tiếp thu kiến thức
từ nhiều nguồn khác nhau trong đó có cả quá trình tự học. + Học tập là hành trình cả đời người vì
kiến thức bao la, rộng lớn. - Vì sao kiến
thức là hạt giống của hạnh phúc? + Có kiến thức con người mới có thể hành
động để tiến tới hạnh phúc, bởi tri thức là sức mạnh. + Có kiến thức con người mới hiểu biết và
trân trọng những thành quả của cuộc sống, tự mình tìm kiếm hạnh phúc. àCâu ngạn ngữ nêu lên mối quan hệ nhân-quả của con
đường học tập, là một hành trình đi đến hạnh phúc. - Phê phán những người chưa có ý thức học
tập. |
1,0 |
||
|
* Bài học: - Thấy được vai
trò quan trọng của quá trình học tập. - Biết lựa
chọn cách học tập phù hợp để trang bị kiến thức đầy đủ cho bản thân
làm hành trang bước vào đời. |
0,25 |
||
|
d. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị
luận. |
0,25 |
||
|
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu |
0,25 |
||
|
2
|
Trong bài Tổng kết văn học, SGK Ngữ văn 9 có nêu nhận xét: “Thơ hiện đại không chỉ đem lại những cái
mới về nội dung tư tưởng, cảm xúc mà còn đổi mới về phương thức biểu cảm, về
sáng tạo hình ảnh, cấu trúc câu thơ, ngôn ngữ thơ.” Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy
phân tích bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”
của Huy Cận để làm sáng tỏ vấn đề. |
5,0 |
|
|
*
Yêu cầu chung: - Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để viết
bài văn nghị luận văn học. Bài viết phải có bố cục rõ ràng; thể hiện năng lực
cảm thụ tốt; lập luận thuyết phục, diễn đạt mạch lạc; không mắc lỗi chính tả,
dùng từ, ngữ pháp. - Thí sinh có thể trình bày cảm nhận theo nhiều cách
khác nhau nhưng phải bám sát yêu cầu của đề bài, kết hợp nhuần nhuyễn các
thao tác lập luận. |
|
||
|
*
Yêu cầu cụ thể: a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở
bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu
được vấn đề, thân bài triển khai
được vấn đề, kết bài kết luận được
vấn đề. |
0,5 |
||
|
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Giải thích ý kiến: “Thơ hiện đại không chỉ đem lại những cái mới về nội dung tư tưởng,
cảm xúc mà còn đổi mới về phương thức biểu cảm, về sáng tạo hình ảnh, cấu
trúc câu thơ, ngôn ngữ thơ” và phân tích bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận để làm sáng tỏ vấn đề. |
0,5 |
||
|
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành
các luận điểm: Thể hiện cảm nhận
sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng. Thí sinh có thể diễn đạt bằng nhiều
cách khác nhau nhưng phải đảm bảo những ý cơ bản sau đây: |
|
||
|
*
Giới thiệu khái quát về ý kiến và
bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”. |
0,5 |
||
|
*
Giải thích: - Thơ hiện đại: Được xác định từ đầu thế kỷ XX khi văn học tiếp thu,
chịu ảnh hưởng của các trào lưu văn học phương Tây và ánh sáng cách mạng của
Đảng soi đường. Đặc biệt, sau 1975 đất nước hoàn toàn thống nhất, thơ ca nói
riêng và văn học nói chung có sự giao lưu, tiếp xúc, hội nhập với nền văn học
thế giới. - Xã hội, con người, tư tưởng thay đổi theo thời đại.
Việc phản ánh tâm tư, tình cảm mới đòi hỏi văn học, trong đó thơ ca cũng phải thay đổi để phù hợp àThơ hiện
đại đã có sự thay đổi về nội dung
tư tưởng, tình cảm và cả về nghệ thuật. |
0,5 |
||
|
*
Phân tích bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận: - Bài thơ thể
hiện cái mới về nội dung tư tưởng, cảm
xúc: +
Bài thơ được viết vào năm 1958, cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng
lợi, miền Bắc được giải phóng và đi vào xây dựng cuộc sống mới. Chuyến đi
thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh đã giúp Huy Cận hiểu rõ không khí lao động ấy
của nhân dân ta, góp phần mở ra một chặng đường mới trong thơ Huy Cận. +
Bài thơ được bố cục theo hành trình một chuyến ra khơi: Từ lúc hoàng hôn đến
đêm xuống rồi đến buổi bình minh, kết thúc một chuyến ra khơi thắng lợi trở
về: ·Cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người. ·Cảnh hoạt động của đoàn thuyền đánh cá giữa cảnh
biển trời ban đêm. ·Cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh lên. à không gian rộng lớn bao la, thời gian tuần hoàn của
vũ trụ. +
Bài thơ có sự kết hợp hai nguồn cảm hứng: Về lao động và thiên nhiên vũ trụ.
Hình ảnh người lao động trong bài thơ được sáng tạo với cảm hứng lãng mạn,
thể hiện niềm lạc quan, tin tưởng trước cuộc sống mới. Cảm hứng về thiên
nhiên, vũ trụ vốn là một nét nổi bật của hồn thơ Huy Cận tạo nên hình ảnh thơ
rộng lớn, tráng lệ… +
Khác với thơ Huy Cận trước cách mạng, ở đây thiên nhiên vũ trụ không đối lập
với con người, không làm cho hình ảnh con người trở nên nhỏ bé, cô đơn mà
càng làm nổi bật vẻ đẹp sức mạnh của con người trong sự hài hòa đẹp đẽ với
khung cảnh thiên nhiên. - Bài thơ thể hiện những đổi mới về phương thức biểu cảm, về sáng tạo hình ảnh, cấu trúc câu
thơ, ngôn ngữ thơ: +
Bài thơ được miêu tả có sự kết hợp giữa bay bổng ý với các biện pháp phóng
đại, nhân hóa, so sánh…; giữa bút pháp lãng mạn và sức tưởng tượng phong phú.
+ Kết cấu, giọng điệu độc
đáo làm nổi bật chủ đề, tạo nên sức truyền cảm sâu sắc, gây ấn tượng mạnh mẽ
với người đọc. +
Âm hưởng khỏe khoắn, sôi nổi, phơi phới, bay bổng nhờ yếu tố lời thơ, nhịp
điệu, vần…biến hóa linh hoạt; hình ảnh thơ mới lạ, đẹp, kì vĩ. à Đánh giá: - Bài thơ thể hiện rõ tinh thần đổi mới của thơ ca hiện đại. - Từ những đổi mới và sáng tạo của bài thơ trên hai
phương diện nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật đã khẳng định bất kỳ
tác phẩm nào phải là chân lý được khắc họa bằng tất cả tài nghệ của nhà thơ. |
2,0
0,5 |
||
|
d. Sáng
tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo
(viết câu, sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm,…); bài viết giàu
cảm xúc; thể hiện khả năng cảm thụ văn học tốt; có quan điểm và thái độ
riêng, sâu sắc... |
0,25 |
||
|
e. Chính
tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy
tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. |
0,25 |
