Cảm nhận của anh/chị về hai đoạn thơ sau:
Làm
sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
(Sóng – Xuân Quỳnh)
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
(Sóng – Xuân Quỳnh)
Liên hệ:
Tôi
muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất,
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
(Vội vàng – Xuân Diệu)
Cho màu đừng nhạt mất,
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
(Vội vàng – Xuân Diệu)
Từ đó nhận xét khát vọng của hai nhà thơ.
Bài làm
Xuân Quỳnh là một trong số những
nhà thơ nữ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ trong thời kì kháng chiến
chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn,
vừa hồn nhiên tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng
hạnh phúc bình dị đời thường. “Sóng” là bài thơ tình yêu đặc sắc của Xuân
Quỳnh, được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế đến vùng biển
Diêm Điền (Thái Bình). Hai khổ thơ cuối trong bài ”Sóng” thể hiện khát vọng
tình yêu, khát vọng sống của thi sĩ.:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
Đoạn thơ của
XQ gợi người đọc nhớ đến đoạn thơ của “ông hoàng của thi ca tình yêu” XD trong bài thơ ”Vội vàng”:
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất,
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
Cho màu đừng nhạt mất,
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
Những
khổ thơ trên, XQ đã ca ngợi vẻ đẹp của tình yêu: dù có gặp nhiều
thử thách nhưng sóng cũng như em đã chinh phục ”muôn vời cách trở” để
đến với bờ, đến với anh. Khi chạm đến bến bờ hạnh phúc, Xuân Quỳnh
lại âu lo, trăn trở về sự hữu hạn của cuộc đời, của tình yêu trong
sự vô hạn của thời gian. Đến khổ thơ cuối, nữ sĩ có một khát vọng
mãnh liệt – khát vọng được bất tử hoá
tình yêu:
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
Mở đầu bài thơ là con sóng bỏ bờ để “tìm ra tận bể” và khổ thơ cuối cùng này
như tâm nguyện đã hoàn thành của sóng. Còn em thì sao?
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Hai chữ “làm sao” như tả hết được những
trăn trở, băn khoăn, niềm mong mỏi, khát khao mãnh liệt của người phụ nữ. Khát
vọng được hóa thành trăm con sóng nhỏ, khát vọng được tan thành trăm con sóng
nhỏ là khát vọng được cho đi và dâng hiến bởi có một nghịch lí trong tình yêu
là “Hạnh phúc thật sự chỉ đến khi bạn dám mạnh dạn cho đi chứ không phải nắm
giữ thật chặt” (Christopher Hoare). Hai chữ “tan ra” gợi ra nhiều cách hiểu.
“Tan ra” không phải là mất đi mà “tan ra” là hi sinh, là dâng hiến, là khao
khát được hoá thân cái tôi cá thể vào “trăm con sóng nhỏ” để hoà mình vào “biển
lớn tình yêu” bất tử hoá tình yêu; cũng là một cách để vượt qua giới hạn mong
manh của cõi người. “Tan ra” còn là để vượt qua mọi giới hạn không gian, thời
gian để trường tồn cùng tình yêu. Trong phút giây giao hoà của cảm xúc thì “tan
ra” là biểu hiện của sự hoà nhập trọn vẹn, thăng hoa. Yêu và mong ước được hiến
dâng và hi sinh cũng chính là khao khát được sống hết mình vì tình yêu. Có như
thế tình yêu mới có thể tồn tại vĩnh hằng cùng với thời gian; có như thế tình
yêu mới chiến thắng được cái hữu hạn, mong manh của đời người.
Hai câu thơ cuối khép lại đoạn thơ như lời kết cho một
quan niệm tình yêu hoàn mỹ:
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ
Xuân
Quỳnh đã đặt “biển lớn”- không gian vô tận bên cạnh “ngàn năm”- thời gian vô
cùng. Ý thơ vì thế trở nên mênh mông như tình yêu nối dài vô tận. Đúng là khi
hoà vào biển lớn tình yêu của nhân loại thì tình yêu của những cá thể sẽ không
còn cô đơn, không còn mong manh nữa. Sự trường tồn bất tử với thời gian, không
gian làm nỗi day dứt hữu hạn và những mong manh của cõi người như cũng tan
biến. Ở đó chỉ còn thấy sóng vỗ bờ và “còn vỗ” là còn yêu, còn vỗ bờ là
còn tồn tại. Như em còn sống thì sẽ còn yêu anh và sẽ còn yêu anh “cả khi chết
đi rồi” (Xuân Quỳnh).
Đặt
hoàn cảnh năm 1967 khi bài thơ ra đời, khi cả nước ào ào xông trận vì miền Nam
ruột thịt thì những tình yêu lứa đôi kia cũng phải gác lại cho tình yêu lớn lao
hơn – tình yêu Tổ Quốc. Suy cho cùng, đó cũng là dâng hiến và hi sinh, hi sinh
tình yêu cá nhân mình để tình yêu cá nhân hoà vào biển lớn tình yêu của đất
nước, của trách nhiệm cao cả. Sự hiến dâng ấy cũng như tâm nguyện góp những
“mùa xuân nho nhỏ” để làm nên mùa xuân lớn của dân tộc; sự hoá thân thành trăm
con sóng nhỏ cũng là hoá thân cho đất nước khi “Tổ Quốc gọi tên mình”.
Đoạn thơ sử dụng thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu diễn
tả đúng những cung bậc cảm xúc của tình yêu. Đoạn thơ còn sử dụng các
phép tu từ nhân hoá, ẩn dụ…rất thành công. Ngôn ngữ thơ chọn lọc, tinh tế; giọng
thơ mềm mại, nữ tính…dễ đi vào lòng người.
Chẳng những yêu hết mình, yêu chân thành mà tuổi trẻ còn có một niềm ham
sống mãnh liệt. Không ai khác ngoài Xuân Diệu có thể bộc lộ cái tôi sổi nổi,
giàu khát vọng ấy của đời thanh niên:
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Nhân vật trữ tình trong “Vội vàng” có một khao khát được “tắt nắng” cho màu hoa đừng phai, được “buộc gió” cho “hương đừng bay đi”. Nắng và gió, hương và hoa ở đây là mùa xuân của đất trời. Đó là “đồng nội xa rì”, là “lá cành tơ phơ phất” và còn là “của yến anh này đây khúc tình si”. Nhưng ẩn sâu trong vẻ đẹp diệu kì ấy của mùa xuân là vòng quay không ngừng của thời gian. Thời gian có sức mạnh ghê gớm, nó bào mòn mọi thứ, kể cả tuổi thanh xuân của con người. Vì vậy mà Xuân Diệu luôn lo sợ về tình yêu, về tuổi già trước mắt: Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua- Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già.
Nỗi sợ vô hình ấy cứ ảm ảnh nhà thơ
mãi không thôi. Chính vì lẽ đó mà Xuân Diệu đã khát vọng chiếm đoạt quyền năng
của tạo hóa, buộc vũ trụ ngừng quay, thời gian dừng lại. Từ đó, thi nhân được
hưởng trọn vẹn những phút giây đẹp nhất của đời người. Khát khao ấy nghe có vẻ
ngông cuồng, điên rồ những lại rất hợp lí. Có người từng bảo rằng: “Tuổi trẻ
như một cơn mưa rào, cho dù bị cảm, vẫn muốn quay lại để được ướt thêm một lần
nữa”. Tuổi thanh xuân, là quãng thời gian mà con người cảm thấy mình đẹp nhất,
sung sức nhất. Nhà thơ muốn được níu giữ, được tận hưởng thời trẻ, điều đó cũng
không quá khó hiểu. Đây chính là khát vọng đầy chất nhân văn của tác giả. Xuân
Diệu, qua đó, cũng nhắc nhở người đọc: “Mau đi thôi, mùa chưa ngả chiều hôm”.
Nghĩa là ta phải nhanh lên để tình non chẳng chóng già, để một mai ngẫm lại ta
không hối tiếc vì đã “chờ nắng hạ mới hoài xuân”.
Tác giả sử dụng thể thơ ngũ ngôn giàu
nhịp điệu, lột tả chân thực khát vọng mãnh liệt của bản thân cũng như làm tăng
sức truyền cảm đối với độc giả. Các động từ mạnh “tắt”, “buộc”,… cùng với điệp
ngữ “Tôi muốn” góp phần nhấn mạnh nội dung của thi phẩm, đồng thời tạo nên cái
hay cho đoạn thơ, mang đậm phong cách thơ Xuân Diệu.
Hai đoạn thơ trên của Xuân Quỳnh và Xuân Diệu đều sử dụng thể thơ ngũ ngôn, giàu
nhịp điệu nhằm tăng tính biểu cảm khi truyền tải ý nghĩa nhân văn đến người
đọc. Ngoài ra, hai khổ thơ trên đều bộc
lộ cái tôi khát vọng với đời vô cùng cháy bỏng của thế hệ trẻ thời hiện
đại. Tuy nhiên, khát vọng trong “Sóng” là khát vọng tình yêu lứa đôi, là khao
khát được tận hiến, được hi sinh cho một tình yêu đẹp, giữa “biển lớn ngàn năm
sóng vỗ”. Còn trong “Vội vàng”, ấy lại là một quan niệm nhân sinh về lẽ sống:
sống vội vàng , giục giã để tận hưởng những giá trị của cuộc sống.
Người ta nói: “Tuổi trẻ là tuổi không ngại ngùng gì và không nghi ngờ gì”. Tuổi thanh xuân của đời người trôi qua nhanh lắm. Vậy nên, đừng ngại ngùng, hãy yêu hết mình, sống vội vàng với cả nhiệt huyết của người trẻ như Xuân Diệu và Xuân Quỳnh. Chỉ có thế, ta mới vươn tới được hạnh phúc vĩnh hằng và hưởng thụ lấy những tinh hoa, những khoảnh khắc tươi đẹp của cuộc đời này.
Người ta nói: “Tuổi trẻ là tuổi không ngại ngùng gì và không nghi ngờ gì”. Tuổi thanh xuân của đời người trôi qua nhanh lắm. Vậy nên, đừng ngại ngùng, hãy yêu hết mình, sống vội vàng với cả nhiệt huyết của người trẻ như Xuân Diệu và Xuân Quỳnh. Chỉ có thế, ta mới vươn tới được hạnh phúc vĩnh hằng và hưởng thụ lấy những tinh hoa, những khoảnh khắc tươi đẹp của cuộc đời này.
Tình yêu là tiếng gọi của con tim và
lý trí. Nếu Xuân Quỳnh lại dịu dàng mà mãnh liệt qua khao khát được tan ra,
được hiến dâng cho cuộc đời thì “Vội vàng” khát khao làm chủ tạo hóa để
được mãi ngất ngây tận hưởng hương sắc của đời, hương sắc của tình yêu. Dù
mang hai quan niệm khác nhau trong tình yêu nhưng cả hai đoạn thơ và tư tưởng
của những thiên tài thi ca Xuân Quỳnh – Xuân Diệu vẫn cất lên những giá trị
nhân bản, nhân văn: yêu là sống hết mình cho tình yêu.
_______________
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét