Phân tích đoạn thơ sau:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
..... Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”.....
(Trích
“Tây Tiến” -
Quang Dũng)
Dàn bài
I.
Mở
bài:
- Giới thiệu: T/giả Quang Dũng.
- Giới thiệu t/phẩm :
+ H/ cảnh sáng tác
+ “Tây tiến” là sự hồi tưởng của nhà thơ về
đoàn quân Tây Tiến, về cảnh vật và con người Tây Bắc một thời gian khổ và oai
hùng. Tất cả được thể hiện qua một hồn thơ lãng mạn, một bút pháp tài hoa và
độc đáo.
- Đoạn thơ la nỗi nhớ về những cuộc hành
quân gian khổ trên nền thiên nhiên vừa dữ dội, hiểm trở lại vừa hùng vĩ, thơ
mộng của miền tây
- Trích dẫn đoạn thơ.
II.
Thân bài:
1. Khái quát: Mạch cảm xúc chung, vị trí đoạn thơ.
2. Phân tích đoạn thơ:
a. Hai câu đầu : khắc họa nỗi
nhớ da diết, bao trùm lên cả không gian và thời gian:
“Sông
Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về
rừng núi nhớ chơi vơi”
- Bài thơ mở đầu bằng một tiếng
gọi dồn chứa tâm trạng, một nỗi nhớ nhung mênh mang.
- Điệp từ “nhớ”, từ láy “chơi
vơi” diễn tả đầy đủ trạng thái cảm xúc của tâm hồn nhà thơ, vẽ ra trạng thái cụ
thể của nỗi nhớ, hình tượng hóa nỗi nhớ, khơi nguồn cho cảnh núi cao, dốc sâu,
vực thẳm, … liên tiếp xuất hiện ở những câu thơ tiếp theo.
b. 12 câu tiếp : Kỉ niệm về những chặng
đường hành quân của đoàn quân Tây Tiến cứ hiện dần lên trong sự hài
hòa giữa bút pháp lãng mạn và hiện thực của thơ Quang Dũng:
---Thiên nhiên Tây Bắc:
+ Những
địa danh miền sơn cước như Sài Khao, Mường Lát, ….. bồi hồi hiện về trong
tâm khảm nhà thơ.gợi những vùng đất xa xôi hoang vu.
+ Thời
tiết vô cùng khắc nghiệt : sương dày
đặc bao phủ cả núi rừng, che lấp cả đoàn quân, lạnh lẽo, rét mướt. Những
“sương”, “hoa” từng hiện diện với thi nhân, với tình yêu thì nay có mặt với
đoàn quân gian khổ, mỏi mệt nhưng cũng rất lãng mạn.
“Sài Khao sương
lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
+ Địa hình đèo núi hiểm trở,
hoang vu
“Dốc
lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên
cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông
mưa xa khơi”
*
Điệp từ “dốc”=>nhấn mạnh cảnh núi non trùng điệp
*
Những từ ngữ đầy
giá trị tạo hình: Khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút, cồn mây súng ngửi trời
đã diễn tả thật sâu sắc sự hiểm trở, trùng điệp và độ cao ngất trời của núi đèo
Tây Bắc.
* Thế núi hiểm trở: nhìn lên thì cao chót vót,
nhìn xuống thì sâu thăm thẳm được diễn tả rất thành công trong một câu thơ
nhiều thanh trắc: “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm”.
* “Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống …” => đối lập : gợi tả
hình ảnh dốc núi vút lên, đổ xuống gần như thẳng đứng.
* Câu thơ “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” tòan
thanh bằng khiến ta hình dung cảnh những
người lính dừng chân bên một dốc núi, phóng tầm mắt ra một không gian xa, mưa
mịt mùng, bắt gặp thấp thoáng những ngôi nhà bồng bềnh như trôi giữa “ xa khơi”.
+
Rừng núi thâm u nhiều thú dữ luôn
là mối đe dọa khủng khiếp đối với con người.
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”.
+ Một miền Tây bí ẩn đầy hung khí của một miền
đất dữ cũng là một miền Tây đằm thắm tình người.
“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Þ Cảnh núi rừng
Tây Bắc hiểm trở và hoang vu, qua ngòi bút của Quang Dũng hiện ra đầy đủ với
núi cao, vực sâu, dốc thẳm, thác gầm, cọp dữ, … Những tên đất lạ: Sài Khao,
Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu; những hình ảnh giàu giá trị tạo
hình, những từ ngữ bạo, khỏe, tất cả gợi lên một Tây Bắc khác thường và bí
hiểm.
---
Hình ảnh người lính Tây Tiến:
+ Những hình ảnh rất thực: “đoàn
quân mỏi”, “dãi dầu”, “không bước nữa”, “gục lên súng mũ”, “bỏ quên đời” …
Đó là hình ảnh những người lính kiệt sức về đói rét, bệnh tật, gục xuống trong
những chặng đường hành quân.
“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời”
® Hai câu thơ nói
đến gian khổ, sự khốc liệt của chiến tranh nhưng cũng nói lên tinh thần hi
sinh, nhiệt tình cứu nước của những chàng trai Tây Tiến.
+ Hình ảnh “súng ngửi trời” gợi độ cao của núi
non và bộc lộ nét đẹp tâm hồn của những chàng trai Hà Nội: trẻ trung, yêu đời,
vô tư, tinh nghịch …
+ Núi
cao, vực thẳm, rừng thiêng nước độc không ngăn được tâm hồn người lính một lúc
bất chợt thả nỗi nhớ vào một bóng hình Tây Bắc với “Mai Châu mùa em thơm nếp
xôi”
Þ Cả đoạn thơ đã
tái hiện một cách chân thực và sống động cuộc sống chiến đấu vô cùng gian khổ
nhưng hào hùng của đoàn quân Tây Tiến.
III.
Kết bài:
- Cảm hứng lãng mạn và sắc thái
bi tráng tạo nên vẻ đẹp đặc biệt của đoạn thơ
- Bức chân dung người lính Tây
Tiến hào hoa và dũng cảm được xây dựng trên cái nền hùng vĩ, dữ dội và hiểm trở
của núi rừng Tây Bắc.
- Hồn thơ Quang Dũng đã làm ngời
sáng lên hình ảnh đẹp nhất của một thời: hình ảnh người lính “Quyết tử cho Tổ
quốc quyết sinh”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét