Phân
tích hình tượng người lính trong đoạn thơ sau đây:
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc…..
…Sông Mã gầm lên
khúc độc hành”.
(Trích “Tây
Tiến” - Quang Dũng)
Dàn
bài
I.
Mở bài:
- Quang Dũng thuộc thế hệ các nhà
thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.
- “Tây tiến” là sự hồi tưởng của
nhà thơ về đoàn quân Tây Tiến, về cảnh vật và con người Tây Bắc một thời gian
khổ và oai hùng. Tất cả được thể hiện qua một hồn thơ lãng mạn, một bút pháp
tài hoa và độc đáo.
- Hình ảnh người lính Tây Tiến
hiện lên trong bài thơ vừa hào hùng, vừa hào hoa:
- Trích dẫn thơ.
II.
Thân bài:
1. Khái quát:
- Giới thiệu ngắn gọn về đoàn
quân Tây Tiến và hoàn cảnh ra đời của bài thơ (đề 1).
- Quang Dũng đã chọn lọc, đã tinh
lọc những nét tiêu biểu nhất của người lính Tây Tiến để tạo nên bức tượng đài
tập thể. Cái bi và cái hùng là hai chất liệu chủ yếu của bức tượng đài, tạo nên
vẻ đẹp bi tráng của đoàn quân Tây Tiến.
2. Phân tích:
a. Hình ảnh người lính (4 câu đầu):
- Với những chi tiết rất thực,
hình ảnh so sánh, tương phản, nhà thơ đã khắc họa sống động, cụ thể bức chân
dung của người lính Tây Tiến.
“Tây
Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
+
Thơ ca thời kì kháng chiến khi viết về người lính thường viết về căn bệnh sốt
rét ác nghiệt. Nhà thơ Chính Hữu trong bài “Đồng chí” đã trực tiếp miêu tả căn
bệnh ấy:
“Anh
với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt người vầng trán ướt mồ hôi”..
-> Quang Dũng trong “Tây Tiến” cũng
nói lên những gian khổ, khó khăn, những căn bệnh khiến những người lính “không
mọc tóc”, “da xanh màu lá”.
+
Cái vẻ xanh xao vì đói rét, bệnh tật ấy của người lính Tây Tiến, qua cái nhìn
của Quang Dũng vẫn toát lên vẻ oai phong của chúa sơn
lâm nơi rừng thiêng: “dữ oai hùm”.=> khắc họa vẻ đẹp của sức mạnh tinh thần,
của ý chí, nghị lực
+
Hai chữ “đoàn binh” gợi hình ảnh một đoàn chiến binh có vũ khí, có khí thế xung
trận, át đi cái vẻ ốm yếu của bệnh tật.
- Vẻ đẹp tâm hồn của người lính
Tây Tiến:
“Mắt
trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”..
+
Hình ảnh “mắt trừng” thể hiện ý chí quyết tâm của người lính Tây Tiến trong
nhiệm vụ bảo vệ biên cương, nghĩa vụ quốc tế của mình.
+
Hình ảnh lạ, sáng tạo độc đáo “Đêm mơ Hà Hội dáng kiều thơm” ® Bên trong cái
dữ dằn, oai hùng của người lính là những tâm hồn, những trái tim rạo rực, khao
khát yêu thương
Þ Bằng bút pháp
lãng mạn, Quang Dũng đã khắc họa hình ảnh đoàn quân Tây Tiến, từ dáng điệu bên
ngoài đến vẻ đẹp tâm hồn bên trong, bộc lộ nét đẹp tâm hồn, tính cách của những
người lính ra đi từ thủ đô. Bệnh tật và lao khổ của cuộc chiến tranh đã phải
khất phục trước những chàng trai đa tình, lãng mạn này.
b. Sự hi sinh của người lính (4 câu sau):
- “Rải rác biên cương mồ viễn xứ”
+
Sự bi thương được gợi lên qua hình ảnh những nấm mồ chiến sĩ rải rác nơi rừng
hoang biên giới lạnh lẽo, câu thơ đượm chút ngậm ngùi.
+
Nhiều từ Hán Việt: “biên cương – mồ – viễn xứ” gợi không khí thiêng liêng,
trang trọng.
- Câu thơ tiếp theo vang lên như
một lời thề đầy khẩu khí “Chiến trường đi
chẳng tiếc đời xanh”. Đó cũng chính là lí tưởng quên mình, xả thân vì Tổ quốc
của những chàng trai đô thành này.
“Áo
bào thay chiếu anh về đất”.
+
Câu thơ nhắc đến một sự thật đau thương của cuộc chiến tranh: những người lính
ngã xuống không có một manh chiếu bọc thân, chỉ có chiếc áo các anh đang mặc
trên người theo “anh về đất”.
+
Hai chữ “áo bào” là sự kết hợp giữa áo lính và chiến bào để tạo nên một vẻ đẹp tráng sĩ, làm mờ thực
trạng thiếu thốn, khốc liệt của chiến trường.
+
Cách nói giảm “về đất” thể hiện thái độ thanh thản, nhẹ nhõm của người lính
khi đón nhận cái chết.
- Đoạn thơ kết thúc bằng hình ảnh
dòng sông Mã “gầm lên khúc độc hành” ® Sự hi sinh của
người lính Tây Tiến còn lay động đến cả đất trời, khiến dòng sông Mã gầm lên
đau đớn, tiếc thương. Trong âm hưởng hào hùng và dữ dội của thiên nhiên, sự hi
sinh của người lính Tây Tiến không bi lụy mà thấm đẫm tinh thần bi tráng.
Þ Tây Tiến xứng
đáng được xem là một tượng đài kỉ niệm bằng thi ca về đoàn quân Tây Tiến nói
riêng về con người Việt Nam
nói chung của một thời đại đầy gian lao mà anh dũng”.
III. Kết bài:
- Cảm hứng lãng mạn và sắc thái
bi tráng tạo nên tính chất sử thi đặc biệt của bài thơ “Tây Tiến”.
- Hồn thơ Quang Dũng đã làm ngời
sáng lên hình ảnh đẹp nhất của một thời: hình ảnh người lính “Quyết tử cho Tổ
quốc quyết sinh”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét