Phân tích hình
tượng ánh sáng và bóng tối trong truyện ngắn “Hai
đứa trẻ” của Thạch Lam.
Thạch Lam ( 1910-1942) ,là người đôn hậu,
điềm đạm, rất đỗi tinh tế .Ông là một cây bút tài hoa, có biệt tài về truyện
ngắn - truyện nhưng không có chuyện.Tác phẩm của ông chủ yếu khai thác thế giới
nội tâm nhân vật với biết bao cảm tưởng , cảm giác mơ hồ , mong manh …làm đọng
lại trong lòng người đọc nhiều dư vi. Một trong những tác phẩm thể hiện sức hấp
dẫn trong nghệ thuật viết văn ấy của Thạch Lam là truyện ngắn “Hai đứa trẻ” . Ở
đây, nhà văn đã thật thành công trong việc tạo nên sự tương phản giữa hai hình
ảnh ánh sáng và bóng tối mang ý nghĩa biểu tượng, gắn với cảm xúc vui buồn của
con người nơi phố huyện nghèo trước cách mạng tháng Tám.
Trước hết là hình tượng bóng tối hiện lên nơi phố huyện.Đó là bóng tối của thiên nhiên trong
tác phẩm đậm đặc, trở đi, trở lại
như một ám ảnh không dứt : “Đường phố và
các ngõ con dần chứa đầy bóng tối; tối hết cả, con đường thăm thẳm ra sông, con
đường qua chợ về nhà; các ngõ con vào làng lại càng sẫm đen hơn nữa” . Bóng
tối gần như chiếm lĩnh cả không gian bao la , tĩnh mịch nơi phố huyện. Cùng với
bóng tối của thiên nhiên là bóng tối cuộc đời và bóng tối của cuộc
sống con người: Bóng tối ấy
được hiện lên qua đôi mắt của Liên “ngập dần vào cái buồn của buổi chiều quê”;
qua hình ảnh của bà cụ Thi với tiếng cười khuất dần trong bóng tối như cảnh đời
đen tối, bức bối , vật vờ của cụ Thi Đó còn là bóng tối hiện lên qua hình ảnh
của mẹ con chị Tý với cái chõng nước và ngọn đèn dầu leo lét… Có thể nói, chừng
ấy con người trong bóng tối như những hạt bụi li ti, vô giá trị, bị lãng quên
trong sa mạc của cuộc đời mênh mông, bế tắc.
Đối lập với bóng tối bao phủ là ánh sáng và niềm khao khát tội nghiệp của
người dân nghèo nơi phố huyện: Đó là
hình ảnh nhỏ nhoi, mỏng manh của ánh sáng. Cái hay, độc đáo trong nghệ
thuật thể hiện của Thạch Lam là nhà văn đã dùng
ánh sáng để miêu tả bóng tối: Trên trời, ánh sáng xuất hiện với sự lấp lánh
của những ngôi sao …và những ánh đom đóm lập lòe.Ở dưới đất , ánh sáng được hiện lên với ngọn đèn của
chị Tí, bếp lửa của bác Siêu, và những hột sáng lọt ra từ những liếp cửa của
những ngôi nhà… Giữa cái bóng tối dày
đặc của không gian, của cuộc đời, ánh sáng nhỏ nhoi trở nên cao giá hẳn lên
: hầu như mọi thứ làm ra ánh sáng ở cái phố huyện nhỏ đều được tác giả huy động
: các
loại đèn ( đèn treo, đèn hoa kỳ,
đèn dây, đèn lồng, đèn ghi) ; bếp củi, tàn lửa, những con đom đóm và dải
Ngân hà… Có thể nói : Tất cả các
ánh sáng dù thiên tạo hay nhân tạo đều như vẽ ra những vạch đích khát vọng của
những nhân vật chính, phụ trong tác phẩm, đều biểu tượng lấp lánh những cung
bậc của mơ ước
Tóm lại, truyện kết thúc một cách nhẹ nhàng ,
nhưng đối với người đọc là cả sự băn khoăn, ray rứt ,xót thương.Hình ảnh ánh
sáng và bóng tối cứ thấp thóang ,cứ ám ảnh người đọc : không biết bao giờ ánh
sáng , tương lai và hạnh phúc mới đến với Liên – An và những người dân nghèo
nơi phố huyện?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét