Phân tích đoạn thơ sau:
“Mình
đi, có nhớ những ngày
Mưa
nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình
về có nhớ chiến khu
Miếng
cơm chấm muối, mối thù nặng vai
Mình
về, rừng núi nhớ ai
Trám
bùi để rụng, măng mai để già
Mình
đi, có nhớ những nhà
Hắt
hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình
về, có nhớ núi non
Nhớ
khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình
đi, mình có nhớ mình
Tân
Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa…”
(Trích
“Việt Bắc” – Tố Hữu)
DÀN BÀI
I. Mở
bài:
- Việt Bắc
là một khúc hát trữ tình chính trị, thuộc số những bài thơ hay nhất của Tố Hữu.
- Tác phẩm
thể hiện ân tình sâu nặng, đằm thắm của người cách mạng đối với quê hương Việt
Bắc. Đồng thời là những dịng xc cảm đầy cảm động về nghĩa tình ăm ắp lưu luyến
nhớ nhung của người Việt Bắc đối với những cán bộ kháng chiến
- Trích dẫn
thơ.
II.
Thân bài:
1.
Khái quát:
- Chiến dịch
Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi. Tháng 7-1954,Hiệp định Giơ – ne – vơ về Đông
Dương được kí kết. Hoà bình lập lại, miền Bắc nước ta được giải phóng và bắt
tay vào xây dựng cuộc sống mới. Một trang sử
mới của dân tộc được mở ra.
- Thng
10-1954, những người kháng chiến từ căn cứ miền núi trở về miền xuôi, Trung
ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc về lại Thủ đô. Nhân sự kiện thời
sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ Việt Bắc.
2.
Phân tích:
a.
Những xúc động vừa tự hào vừa nghẹn ngào của người Việt Bắc về 15 năm kháng
chiến gian khổ trong giờ phút chia tay:
*
Trong cấu tứ toàn bài “Việt Bắc”, Tố Hữu đã tưởng tượng, sáng tạo ra một đôi
bạn tâm tình “mình – ta”, tưởng tượng người ở lại là Việt Bắc và người ra đi là
những cán bộ kháng chiến đối đáp với nhau. Trong cuộc đối đáp giao duyên chia
tay lịch sử này, Việt Bắc lên tiếng trước, nhớ về một thời xa hơn, thời vận
động CM, đấu tranh gian khổ (6 năm trước CMT8 và 9 năm kháng chiến chống Pháp)
*
Lời của Việt Bắc chỉ có 12 câu lục bát nhưng tất cả đều xoáy vào kỉ niệm không
thể nào quên của những ngày CM còn trứng nước:
- Kỉ niệm của một thời vận động đấu tranh cách
mạng gian nan và khổ cực. Những từ ngữ, những hình ảnh chỉ
cần nhắc cũng gợi ra nỗi nhớ cảm động:
“Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
-> Hình ảnh “mưa nguồn – suối lũ – mây mù” vừa có ý nghĩa
tả thực vừa có ý nghĩa tượng trưng cho những khó khăn, thử thách, khốn khó, cơ
cực mà đồng bào và cán bộ đã phải chịu đựng và vượt qua
- Đó là những kỉ niệm thắm
thiết nghĩa tình sâu nặng:
+ Cũng chính trong hoàn cảnh đó, Việt Bắc và con
người VB càng “ đậm đà lòng son”, cưu mang cách mạng và những người con cách
mạng. Bốn chữ “đậm đà lòng son” cứ ấm
nóng, tỏa sáng không chỉ trong bài thơ mà cả ở trong lòng người.
+ Câu thơ “Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng
vai” tạo ra một tiểu đối vừa gợi sự gian khổ, vừa như cụ thể hóa mối thù của cách
mạng: phát xít Nhật, thực dân Pháp và phong kiến tay sai. Mối thù dân tộc như
đè nặng lên vai của mọi người.
- Kỉ niệm
về những năm tháng vẻ vang, oanh liệt thời tiền khởi nghĩa
+“Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh” ->
Với những người trong cuộc chỉ cần gợi nhớ như vậy là đủ. Kết thúc giai đoạn
lịch sử này là những ngày sôi động của Tổng khởi nghĩa CMT8
+
“Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa…”
-> Những địa danh, những sự kiện lịch sử, mái
đìng Hồng Thái, cây đa Tân Trào được nhắc đến đã tạo nên trong lòng mọi người
niệm tự hào về những ngày tháng Tám mùa thu 1945, cách mạng bùng lên giành độc
lập.
b. Đặc sắc nghệ thuật:
- Đoạn thơ ngắn 12 câu đã điệp 8 từ “mình” và 6 từ
“nhớ, có nhớ”. Những từ “mình” điệp ở đầu mỗi câu thơ đã tạo ra một giọng điệu
trữ tình nghe thiết tha, êm ái, ngọt ngào. Những từ “nhớ, có nhớ” gợi đến âm
hưởng của ca dao, dân ca, góp phần diễn tả một cách cảm động tràn đầy nỗi nhớ
về cái nôi VB – quê hương cách mạng.
- Bằng giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, tha thiết
của ca dao, dân ca, của điệu thơ lục bát đậm đà bản sắc dân tộc, Tố Hữu nhắn
nhủ với chúng ta hãy nhớ mãi, hãy giữ lấy cái đạo lí ân tình thủy chung quý báu
của cách mạng.
III.
Kết bài:
Từ đạo lí truyền thống của dân tộc, tác giả đã
nâng thành một tình cảm mới, in đậm nét thời đại, góp phần làm nổi bật chủ đề
của toàn bài: ân tình cách mạng. VB là quê hương chung của mọi người, là cội
nguồn của sức mạnh làm nên thắng lợi của cách mạng, của kháng chiến.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét